Դանիել Վարուժան

Դանիել Վարուժան

Դանիել Վարուժանը (Դանիել Չպուգքյարյան) ծնվել է 1884թ.-ի ապրիլի 20-ին, մահացել է 1915թ.-ի  օգոստոսի 26-ին:  20-րդ դարի արևմտահայ բանաստեղծ։ Դանիել Վարուժանի ստեղծագործության էությունը եղավ գեղեցկության, ուժի ու աշխատանքի փառաբանության տարերքը։

Վարուժանի կյանքը թեպետև ընդհատվեց երիտասարդ հասակում, բայց նա ստեղծեց հասարակական մեծ բովանդակության և գեղարվեստական կատարյալ ձևերի պոեզիա։ Նա հոգեկան մերձեցումներ ունեցավ համաշխարհային պոեզիայի խոշոր դեմքերի հետ՝ պահպանելով, սակայն, իր ստեղծագործության ազգային ոճն ու դրոշմը։ Այս բանը խոստովանել է նաև ինքը։ Խոսելով նաև վերածնության շրջանի իտալական և ֆլամանդական արվեստից կրած ազդեցության մասին՝ Վարուժանը միաժամանակ հատկապես ընդգծում է, որ իր վրձինը թաթախել է միայն հայրենի հողի «որդան կարմիրի» և «ծովածուփ արյան» մեջ։

<<Հացին երգը>>

Դանիել Վարուժանի «Հացին երգը» բանաստեղծությունների շարքը բաղկացած է երեսունբանաստեղծությունների, որոնք հիմնականում գյուղական աշխատանքի, առօրյաի, կյանքի մասին են։ Դաշտերի ու արտերի։

Նրանցից մեկն է «Կալերու երգը»: Այստեղ բանաստեղծը նկարագրում է հանգիստ, խաղաղ, ամառային և գյուղական երեկո, որտեղ աշխատանքն ավարտվել է և բոլորը քնում են:

Ամառվա՜ն քաղցր գիշեր,- գլուխը կամին վրա դրած
Աշխատանքի սուրբ Ոգին կալերուն մեջ կննջե:
Կլողա մեծ Լռությունն աստղերուն մեջ ծովացած:
Անհունը՝ բյուր աչքերու թարթափով՝ զի՛ս կկանչե:

«Հունձք կը ժողվեմ»  բանաստեղծության մեջ, նա նկարագրում էր գյուղացու աշխատանքը: նկարագրում  էր թե ինչպես է գյուղացին հնձում  արտը ու նաև նկարագրում էր արտը, որը նա հնձում է: Իմ կարծիքով, այս բանաստեղծության մեջ ամփոփված է «հացին երգը» շարքի իմաստը, որովհետև ես այս բանաստեղծության մեջ տեսա գյուղացու քրտնաջան աշխատանքը, տեսա ցորենի տված բարիքները:

Հունձք կժողվեմ մանգաղով,

-Լուսնակը յարս է –

Ակոս ակոս ման գալով:

-Սիրածս հարս է:-

Գլխեբաց եմ ու բոբիկ,

-Անո՛ւշ են հովեր-

Արտերուն մեջ թափառիկ:

-Մազե՛րն են ծովեր:…